Соғлом уйқу - бу нима?
Келинг, олимлар аниқлаган қизиқарли фактдан бошлайлик: ҳар тунда бир хил вақтда ухлайдиган одамлар уйқу давомийлиги ўзгарганларга қараганда кўпроқ яшайди. Худди шу мутахассислар уйқунинг этишмаслиги юрак-қон томир тизими касалликларининг ривожланишига ҳисса қўшишига эътибор қаратдилар.
Ухлаш режими барқарор бўлмаган киши организми турли йўқотишлар, ўзгаришлар ҳатто биокимёвий реакциялар ҳам содир бўлади.
Хўш, соғлом уйқу нималардан иборат?
1.
Режим бўйича ухлаб-туриш керак. Уйқу максимал фойда ва минимал зарар келтириши учун сиз бир вақтнинг ўзида ухлашингиз ва туришингиз керак. Ушбу режим бузилганда, бизнинг биологик соатимиз, биоритмларимиз ўчади. Ҳатто дам олиш кунларида ҳам уйқу ва уйғониш режими ўзгармаслиги керак. Одатда ёш болалар ҳар куни бир вақтнинг ўзида ухлаб бир вақтда туришади.2.
Уйқу давомийлиги. Олимлар сизга қанча уйқу кераклиги ҳақидаги саволга жавоб беришди: ўртача уйқу 7-8 соат давом этиши керак. Бироқ, соғлом уйқу - бу узлуксиз уйқу. 8 соат давомида ухлаб-уйғониб яна ухлашдан кўра, бирданига 6 соат давомида қаттиқ ухлаш фойдалидир. Шу сабабли, ЖССТнинг ушбу масала бўйича маълумотлари соғлом уйқу чегараларини кенгайтиради: катталар нормал ҳаёт учун кунига 6 дан 8 соатгача ухлашлари керак.3.
Уйғонганингиздан кейин ётманг. Яна ухлаб қолиш хавфи бор. Бундан ташқари, организам бир вақтда ухлаб бир вақтда уйғонса бу тезда сиз учун одатий ҳолга айланади.4.
Ухлашдан 1 соат олдин ҳаяжонли муҳитлардан қочинг. Ётишдан камида 1 соат олдин асабий ҳаракатларни, кучли жисмоний машқларни йўқ қилиш орқали танангизни уйқуга тайёрланг.5.
Ётишдан олдин тинчлантирувчи муолажаларни бажаринг. Айниқса, ухлаб қолиш қийин бўлганлар учун буни анъанага айлантиринг. Ётишдан олдин "маросимни" ўрнатинг, унда сиз дам олишга ёрдам берадиган нарсаларни ўз ичига оласиз. Агар бирор киши фаол ҳаракатларни амалга оширган бўлса ва тинчланмасдан, ухлаб ётган бўлса, у узоқ вақт давомида тўшакда ағдариб ташлаши мумкин.6.
Кун давомида ухламасликка ҳаракат қилинг. Бу кечқурун ухлаб қолиш билан боғлиқ муаммоларга олиб келиши мумкин.7.
Ётоқхонангизда қулай ва тинч муҳит яратинг. Унда телевизор ва компьютер учун жой йўқ. Тўшакдаги тўшак, ёстиқ қулайликни таъминлаши ва ортопедик стандартларга жавоб бериши керак. Тўшак уйқу билан боғлиқ бўлиши керак, шунинг учун унда телевизор кўриш, истеъмол қилиш, ўқиш мутлақо мумкин эмас. Ётишдан олдин хонани вентиляция қилишни унутманг. Кислород тез уйқуга ва соғлом уйқуга ёрдам беради.8.
Яхши туш кўриш яхши кунни англатади. Кундузги вақтни фаол ўтказинг, жисмоний машқлар ва тоза ҳавода сайр қилишни эътиборсиз қолдирманг.9.
Ётишдан олдин овқат эйишдан сақланинг. Охирги марта ётишдан олдин 2 соатдан кечиктирмасдан овқатланиш тавсия этилади. Ва кечки овқат кўп бўлмаслиги керак.10.
Чекиш, қаҳва ичиш, ухлаш вақтига яқинроқ бўлган спиртли ичимликлар соғлом уйқуга халақит беради. Соғлигингиз учун ундан воз кечинг.