Россия ва АҚШнинг Женевадаги музокараларига тайёргарлик кўриш пайтида қизиқиб, агар ҳамкорлар келишувга эришишмаса, нима бўлади деб фараз қилишарди. Ва бу олдиндан эҳтимолдан узоқ эмас деб тасаввур қилинарди.
Келишувга эришишмади, кейин эса, аммо, ҳеч қандай қўрқинчли нарса рўй бермади. “Кулгингиз қистайди, лекин америкаликлар яна санкция киритишмоқчи”. Кулгига мойил ёки, ҳеч бўлмаганда, “жаҳаннамий санкцияларга” тайёргарлик ўришга совуққон муносабат санкциялар қабул қилингани билан боғлиқ эмас. Конгрессда АҚШ депутатлар орасида, эҳтимол, санкция тўғрисидаги жўшқин гаплар ҳамкасбларига ёқади.
У аввалгиларига қараганда янада таҳдидлироқдай. Агар Россия Украинага бостириб кирса (бизга бу ҳақда биринчи марта айтишаётгани йўқ), у Вашинтондан турли чораларни қабул қилиб олади.
SWIFT дан узиб қўйишади (бу ҳақда бир неча йилдирки айтиб келишади, лекин ҳозиргача узиб қўйишмаган).
Учта ёки ундан кўпроқ банкка санкция киритиш. Ўн иккита молиявий муассасалар рўйхати келтирилаётганда (Сбербанк, ВТБ, Газпромбанк, Россия тўғридан-тўғри инвестициялар жамғармаси, Альфа-банк, Россельхозбанк ва ҳ.), Оқ уй маъмурияти учта, энг айбдорларни танлаётгани ўзига хос усул. Ёки унинг тақдири кўпроқ Кремлни хафа қилиши мумкинлари. Масалан, Альфа-банк – гарчи раҳбарияти Лондонда бўлсада, лекин тарсиллатиб ёпиш куч ишлатарлар учун даҳшатли зарба бўлади.
Ваниҳоят президент, бош вазир, ташқи ишлар ва мудофаа вазирларига қарши санкциялар. Бу муносабатларни умуман узишни англатлар бўларди. Ҳар қандай дипломатия дипломатик агент ўз давлати номидан гапиришига асосланган. Агар АҚШ конгресси ва маъмурияти энди Россия президенти ҳеч ким ва уни чақиришнинг умуман иложи йўқ турган бўлса, унда улар ўзаро манфаатларга доир масалаларни ким билан ҳал қилишади? Навалний биланми? Гозман биланми? Шендеррович биланми? Ҳатто кулгили эмас.
Шу билан бирга, дўзахий санкциялар – бу шунчаки халқ депутатларининг ижодий фантазияси эмас (улар нималарни орзу қилишлари мумкин), у АҚШ маъмурияти томонидан қўллаб-қувватланган. Бениҳоя қўрқинчли эшитилади, бироқ Вашингтон нимани исташини тушуниш ғоят мушкул. У ерда ягона ирода деган нарса аллақачон қолмаган.
Гарчи Женевадаги музокараларда қатнашган Шерман лойиҳа қўллаб, гап фақат бевосита ҳарбий ҳужум ҳақида бормаслиги, бироқ бевосита ҳужум бўлмаган тақдирда мумкинлигига ойдинлик киритган, аммо Россия сиёсати “бирор йўл билан барбом қилади (украин ҳукуматини – таҳр.) ёки украин халқ сўрамаган ўзгаришларн амалга оширишга мажбурлайди”. Оддий қилиб айтадиган бўлсак, санкциялар ҳарбий ҳаракат бўлиши ёки бўлмалисига қарамай қўлланади.
Украин ҳукумати позициясининг барбод бўлиши изчил давом этмоқда-ку (бу учун Зеленский бор) ва ҳамиша Москва бунда айбдор деб айтиш мумкин.
АҚШ санкциялари турли муносабатларга сабаб бўлиши мумкин – кулги, қўрқув, нафрат ва ҳоказо. Санкция киритувчилар, яъни АҚШ ҳукумати нуқтаи назаридан санкция тушунчасининг ўзи этимологик жиҳатдан изоҳланиши мумкин – лотинчадан sanctio “бузилмас қонун”, “мустаҳкам қарор”. Sancire феъли “ёритиш, мустаҳкам қилиш”, бузилмас деб эълон қилиш ва sacer сифат “муқаддас”дан келиб чиқади.
Қўшма Штатлар ҳукумати иродаси муқаддас ва мустаҳкам, бу баҳслашиб бўлмайдиган муқаддас нарсалар асосига қўйилган, унга қарши чиқадиганлар эса куфрлик қилишади. Замонавий ҳуқуқ учун номуайян санкциялар хос эмаслиги айтилади, бироқ АҚШ конгресси ва маъмурияти нима хос ва хос эмаслигини яхшироқ билишади.