ТОШКЕНТ, 22 сен – Sputnik. Ўзбекистонда пахта терими мавсуми бошланмоқда. Кеча Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги Бош давлат меҳнат ҳуқуқ инспектори Гулрух Ниёзметова иштирокида ушбу долзарб мавзуга бағишланган брифинг бўлиб ўтди. Унда бир қатор муҳим масалалар ёритилди.
Шартнома ва маош
Пахта даврида ёлланма теримчилар ҳамда пахта-тўқимачилик кластерлари ёки фермер хўжалиги ўртасида фуқаролик ҳуқуқий шартнома тузилади. Пахта тўқимачилик кластерлари ёки фермер хўжалигида доимий ишлаб келаётган ишчилар билан ҳам пахта териш бўйича қўшимча меҳнат шартномаси тузилиши мумкин. Шартномада меҳнат шароитлари ва иш ҳақи аниқ кўрсатилган бўлиши шарт.
Ўзбекистонда пахтани қўлда териш учун энг кам маош қонун томонидан белгиланган.
Хусусан, ёлланма теримчиларга терим учун пуллар пахтанинг килограмми учун 1-теримда 1000 сўмдан, 2-теримда 1400 сўмдан кам бўлмаслиги керак. Ушбу нархлар шартномада белгиланади.
Ундан ташқари, қўйидаги ҳудудларда терилган ҳар бир килограм пахта учун Давлат бюджети ҳисобидан қўшимча 200 сўм устама тўланади: Жиззах, Сирдарё ва Тошкент вилоятларининг барча туманларида ҳамда Қорақалпоғистон Республикасининг Қонликўл, Қораўзак, Кегейли, Қўнғирот, Тахтакўпир, Хўжайли, Шуманай, Чимбой ва Нукус туманлари, Қашқадарё вилоятининг Косон, Муборак, Миришкор, Нишон, Касби, Қарши туманларида, шунингдек, Сурхондарё вилоятининг Қизириқ, Бандихон, Музработ ва Шеробод туманларида.
Теримчиларнинг ойлик маошлари ҳар 5 кунда (дам олиш кунларидан қатъий назар), зарурат бўлганда ҳар куни даланинг ўзида тарқатилади.
Мажбурий меҳнатга йўл қўйилмайди
Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги тмонидан 2020 йилнинг сентябрь ойи бошланишига қадар “Мажбурий меҳнатдан огоҳ бўлинг!” номли услубий қўлланмалар республиканинг барча маҳалла ходимларига тарқатилган. Бундан кўзланган асосий мақсад – махалла фуқаролар йиғини ходимларининг мажбурий меҳнат тўғрисидаги ҳабардорлигини оширишдир.
Албатта ишсиз фуқаролар қўшимча даромад топиш мақсадида ўз хоҳишларига кўра пахта теришга жалб қилиниши мумкин. Бунда уларга барча меҳнат шароитлари ва маош тўланади.
Шунингдек, бюджет ташкилотларида ишловчи ходимлар ҳам ишдан бўш вақтларида, яъни шанба ва якшанба кунлари қўшимча даромад топиш мақсадида фақатгина ўз ҳохишларига кўра пахта теримида иштирок этишлари мумкин.