Европача "public space" (жамоат жойлари-таҳр.), Кама қирғоғидаги ёшлар байрамлари, маҳаллий гастро-рассомларнинг асарлари - Пермни "Доктор Живаго"даги Юрятиннинг прототипи деб тасаввур қиладиганлар, Урал олди ўлкасининг ҳозирги пойтахтидан ҳайратда қолишади. Қор автомобилини сув устида пойгалари, турупли "посикунчики" таоми, тош ўрмони, балиқ овидан завқланиш ва бошқа маҳаллий ноу-хаулар ҳақида РИА Новости муаллифи Наталья Белякова ёзди.
Перм ошхонаси
Саёҳат менюсининг мустақил элементи - "Перм ошхонаси" феноменидир. Унда Уралнинг бутун этник ва биохилма-хиллиги анъаналарини бирлашган. Ва бу ерда ҳар бир миллий таом янгича талқинга киради. Масалан, маҳаллий "нон қулоқлари" ёки "пельняни" - чучвара каби, лекин бошқача чимчилаш ва ичида лосось ёки чўртан гўшти билан фарқланади.
Гастро-рассомлар классик-гўшт билан тўлдириш ўрнига, улар "посикунчики"- пирожкини асал турипи билан тўлдирадилар ёки тановул қилиб бўлгандан кейин ичи нима билан тўлдирилган деган ўйларга шўмғишга мажбурлайдилар, бу су-видмиди (вакуум пакетда пиширилган) ёки печда димланганми?
Биттагина "лекин"бор - ошхона ҳақиқатан ҳам маҳаллийдир. Агар сиз Пермга этиб борсангиз ва " хвощ" (қирқбўғин ўсимлиги-таҳр.) эскиришга улгиб, пиширишга яроқсиз бўлиб қолса, сиз таниқли пистикларни тотиб кўролмайсиз. Гарчи овқатлар ўзгариши билан буни сезишингиз даргумон. Гастро-ресторанлардан бирининг деворига: "Тинчланинг, сиз Пермдасиз!" деб ёзилганлиги бежиз эмас.
Мағрур евроосиёга мансублигининг белгиларини минтақанинг ҳамма жойида уўрса бўлади. Сизни қадимий афсоналардаги каби номланишлардан асло чалкашманг. Покча ёки Ныроб қишлоқларида сиз маҳаллий маҳсулотларга италянча итоаткорликни топасиз - масалан, бир литрли банкаларга аранг сиғиб кетган, тузланган оқ қўзиқоринларга.
Воткинск сув омбори яқинидаги Елово қишлоғида, ҳар йилги "Еловская рыбка" номи остида бўлиб ўтадиган гастрономик фестиваль ва балиқ ови жангларида чўртан балиқ ва лещь,лаққа ва налим, стерлядь ва чехонь иштирокидаги балиқ гўштидан завқланиш яширинган.
Креатив миқёси
Пермликлар "очиқ кўнгил, меҳмондўст, хушфеъл, бироз ажойиброқ", деб ёзган эди XIX асрда Мельников-Печерский. Учинчи минг йилликнинг бошланишидаги ёқимли ажойиботлар қаторида - ижтимоий-маданий маконларнинг очилиши.
Шпагин заводи лойиҳаси туризм дастурининг мажбурий қисмидир. Бу ерда 2000 йилларда туғилган ёш пермликлар ҳафта ўтказадилар. Жамоат жойларини яратишнинг Европа ва Америка тажрибаларидан илҳомланиб, маҳаллий меъморлар паровоз ремонт цехларини ва уларнинг атрофларига янги ҳаёт баҳш этдилар.
Бу ерда спектакллар, кўргазмалар, концертлар учун майдонлар мавжуд. Масалан, феврал ойида гастрономик фестивал ва ёшлар форуми бўлиб ўтади. Биноларнинг бир қисми Пермь санъат галереяси ва Пермь қадимликлар музейи филиалларига топширилди.
"Учадиган фаришта" фигураси, Н. Шекшери қишлоғи, XIX аср. Пермь давлат санъат галереяси
Яна бир "ажойиб" нарса - бу Пермь Эспланадаси, шаҳар марказидаги намунали европача сайр худуди: фаввора, майса билан қопланган бионик шакллар павильонлари, беланчаклар, мавсумий аттракционлар. Қишда музли яҳмалаклари, баланликлари ва ҳайкаллари билан муз шаҳарчаси қурилади.
Европача ўлка
Америка ва Евроосиё чегараларини чегараларини ўрганган Витус Беринг ўзининг Иккинчи Камчатка экспедициясининг бошида (1733) Оса номли шаҳардатўхтаб тунаган. Шу воқеага таниқли санъат объекти – денгизчининг қайта тикланган кемаси бағишланди.
Аммо жасур қўмондоннинг руҳи нафақат бу кема сақлаб қолди, балки бу ерга ҳар йили "Беринг сув ҳудуди" экстремал спорт фестивалига ташриф буюрадиган қўрқмас ёшлар ҳам сақлаб қолган. Бу оддий европача сув қирғоғидаги йиғинга ўхшайди. Аммо Кама ёшларнинг ўзига ҳос, махсус кўнгил очиш тури бор - сувда қор машиналарида пойгаси.
Чусовая дарёси соҳилидаги тош ўрмони ва Усьвинский устунлари - Юнон Метеорларига бизнинг жавобимиз. Қадимги маржонли кораллар, моллюскалар излари учраб турадиган оҳактошли ҳарсанглари массиви (бир неча миллион йиллар олдин бу ерда денгиз бўлган).
Бу жойларни узоқ вақтдан бери кино гуруҳлари ёқтириб қолган: "Биринчилар даври", "Парма қалби" ва бошқа киносагалар илҳомлантирувчи табиатда яралган.
"Қизлар" комедия фильмидан кадрлар
Айтганча, "Қизлар" фильмининг таниқли саҳналари ҳам яқин атрофда суратга олинган.
Сувли муҳит
"Соҳилбўйи жойлар одамлар учун " тенденцияси бу эрда янги эмас. XIX асрнинг охирида, шаҳарлар сув панорамаларидан тежамкор равишда фойдаланишган пайтларда, Пермь Кама бўйида сайр қилиш майдонига эга бўлди. Бугунги кунда маҳаллий аҳоли ва уларнинг ортидан келган сайёҳлар дарё бўйида доимий равишда бирор ҳодиса содир бўлаётганига кўникиб қолишмоқда: "Соҳилбўйидаги дам олиш кунлари" лойиҳаси доирасида ўтказилаётган кўргазмалар, концертлар, инсталляциялар.
Улар учун – Пермьда - Европанинг энг узун шаҳарларидан бирида (дарё бўйлаб 70 километрдан кўпроқ) доимо жой топилади.
Пермда "Счастье не за горами" (Бахт тоғлар ортида эмас) деган машҳур ёзув бор. Демидково шаҳрининг энг тинч санаторийсида эса - "Счастье здесь" (бахт шу ерда) деган ёзув пайдо бўлди. Бу ҳам пермликларнинг ўзига хос британияча ҳазили.